Vanuit de ggz is de behoefte om cliënten te activeren en laten resocialiseren groot, omdat daarmee een enorm maatschappelijk belang gediend is.
In deze video uit 2016 bepleit Philippe Delespaul dat geestelijke gezondheidszorg een zaak van “public health” is, die verder gaat dan alleen de patiënt die je voor je hebt, maar die heel veel levenskwaliteit van zowel de patiënt als zijn omgeving bepaalt.
Hij constateert dat in de psychopathologie ouderen ondervertegenwoordigd zijn, omdat de levensverwachting van mensen met psychisch lijden 20 tot 30 jaar korter is dan die van de rest van de bevolking. “Het zijn overlevers die oud worden“.
In dit artikel dat naar aanleiding van de eerste COVIDgolf verscheen in Neuroscience News wordt uitgelegd hoe ongezond isolement is.
Eenzaamheid tast het immuunsysteem aan. Omdat de mens als soort een sociaal wezen is vormt een gebrek aan voldoende intermenselijk contact een direct risico voor zowel geestelijke als fysieke gezondheid, zo blijkt uit een reeks onderzoeken naar de gevolgen van sociaal isolement, die gebundeld zijn in bovenstaand artikel.
Hoe sluit dit nu op Muzorgski aan?
Mensen met psychiatrische en/of psychosociale problemen leven over het algemeen een geïsoleerd leven. Ze hebben geen of een zeer beperkt sociaal netwerk. Ze gaan gebukt onder het stigma dat hun problematiek met zich mee brengt en dat tot een laag gevoel van eigenwaarde leidt. Sociaal isolement brengt bovendien grote gezondheidsrisico’s met zich mee.
Het is voor deze groep mensen moeilijk om tot betekenisvolle activiteiten te komen. Het kost ze moeite om structuur in de dag aan te brengen.
Ze participeren vaak maar zeer ten dele in de maatschappij.
De vernieuwing in de ggz bepleit dat voor herstel bij psychisch lijden participatie essentieel is. Deze stroming stelt herstel centraal in de samenhang
- herstel van symptomatologie (psychosomatische behandeling)
- herstel van maatschappelijke participatie
- persoonlijk herstel (“je eigen nieuwe doelen gaan realiseren”)
en hamert daarom op de volgende essentiële elementen in de begeleiding van mensen met psychiatrische en/of psychosociale kwetsbaarheid:
- normalisatie
- het verhogen van eigenwaarde (laag zieligheidsgehalte laten uitstralen = empowerment)
- anderen ontmoeten / sociale interactie met nieuwe mensen / opbouwen van nieuwe netwerken
- zonder enige vorm van therapie met anderen betekenisvol samenwerken
- volwaardig meedoen op zo hoog mogelijk niveau (wat dat dan ook per individu is)
- met een doel bezig zijn > “winnen”
- talentontwikkeling
De bij Muzorgski aangesloten initiatieven rond samen muziek maken hebben de volgende gemeenschappelijke kenmerken:
- de activiteiten hebben tot doel om samen met mensen met psychische of psychosociale kwetsbaarheid op een serieuze en volwaardige manier muziek te maken
- talentontwikkeling, muzikale artisticiteit en hoogwaardig muziekmaken staan centraal
- de activiteiten worden geleid door professionele muzikanten
- deelname aan de activiteiten is serieus en niet vrijblijvend
- er zijn nergens specifieke therapeutische doelen en activiteiten in het muziekmaken te bekennen
- gelijkwaardigheid bij het muziekmaken en inclusie zijn essentieel
- door de activiteiten komen nieuwe sociale contacten en netwerken tot stand.
De culturele sector is naarstig op zoek naar diversiteit en inclusie. Dit soort projecten is daar een helder en logisch antwoord op.